Tác giả: Nguyễn Ngọc Tư

Thể loại: Truyện Ngắn

Giới thiệu:

X - Năm Một Ngàn Chín Trăm Năm Xưa
Rúc vào nách một con sông gầy gò chảy cắt qua đồng, X như một đứa trẻ tuyệt vọng níu tìm vú mẹ. Dọc triền sông, cỏ kết dày, từ trên bờ thò xuống nước như đất đang gục đầu gội tóc, những cây bần gie xa khỏi mé sông, những cây sộp rũ rượi xoã chùm rễ nâu, những thân cau lẻ loi đâm thẳng lên trời, vài tiếng gà nhói lên xa xa… tất cả những thứ đó làm cho vẻ mặt của X buồn thiu. Những chiều phai, nhìn ra sông thấy lục bình trôi, lơ phơ mấy cái bông lục bình quá thì, cũng phai như chiều. Ngó ra sau nhà thấy một vạt đồng trũng sâu, ngoi lên mặt nước những bông lúa thưa thớt, xanh xao. Vườn cũ có vài cây vú sữa, mù u rụng trái đầy mặt đất, mấy bụi tre bụi trúc vút lên trời một chòm xanh ngắt …
Trước khi tôi ra đời, X đã buồn thâm căn cố đế. Đến nỗi những người ở X không còn cảm giác để nhận biết buồn nữa. Chỉ khách phương xa mới ngây ngất trước bộ mặt sầu muộn của X. Họ lặng đi. Bàng hoàng. Ngây dại. Và cơn choáng váng đó đã bật lên một ý nghĩ lạ lùng. X sẽ làm du lịch.
Tía tôi trở tính lầm lì ngay từ khi X đón lượt khách đầu tiên. Họ săm soi cái nồi méo mó cháy đen và chụp hình chúng tôi ăn cơm chiều bên ơ kho quẹt mặn chát. Tía tôi nói, giọng nẫu nê, tao muốn chết quá, Đậu ơi. Không giải thích được, tại sao khách lại hớn hở và háo hức khi nhìn thấy những căn nhà cột cặm gió thổi lá mục rơi lả tả, chiếc ti vi đen trắng xài bình acquy làm thót tim bọn trẻ con khi vở cải lương vẫn còn dài mà khung hình đã thu nhỏ lại vì thiếu điện. Những cái cối xay bột bằng đá xám. Những cái vách buồng được đan bằng sậy giập… Tôi cũng khó chịu khi người ta hãi hùng níu vai nhau coi tôi lột da chuột dưới bến sông. Tôi thấy hình ảnh mình – một thằng con trai man rợ trong mắt họ. Tôi ngọ ngoạy. Tôi thắc thỏm. Nhưng suốt một mùa nắng đó, hai tía con tôi chỉ sống nhờ vào tiền bán chuột đồng, nên tôi không làm sao cải thiện được hình ảnh của mình. Tôi nhớ những đứa con trai con gái trong xóm đã ra đi vì nghèo, vì không có việc để làm.
Khi trời trở gió Nam, kéo theo những cơn mưa dai dẳng, tưởng khách chán cái xóm nghèo này, không dè khách tới X ngày càng đông. X lôi cuốn người ta bằng sức quyến rũ của cái nghèo, giản dị đến mức nguyên thuỷ. Nhiều người khách mô tả, họ như rơi tỏm vào một vũng buồn, trong...