Tác giả: Nguyễn Quốc Văn

Thể loại: Truyện Ngắn

Giới thiệu:

Những Trang Lẻ Chép Trên Hè Phố
Tôi vào thành phố Hồ Chí Minh dạy học, mới ngày nào còn chân ướt chân ráo, thấm thoắt nay đã tròn mười năm. So với tuổi đời ba trăm năm cuả mảnh đất bốn mùa xanh cây lá và rực vàng nắng gió này, khoảng thời gian đó mới chỉ xấp xỉ một phần ba mươi. Cùng buồn vui những nỗi vui buồn cuả người phố xá, tôi đã dần dần hoà nhập vào nhịp sống cuả đất, cuả người phố Sài Gòn xưa.
Tìm hiểu về vùng đất mới này, tôi đã ghi chép được nhiều điều thích thú, ít nhất là đối với mình. Theo gia phả cuả một số dòng họ, người Sài Gòn hầu như đều có nguồn gốc xa xưa từ những vùng quê xa xôi. Lần ngược về quá khứ cách nay bốn, năm thế kỉ, nhiều dòng họ biết tổ tiên mình vùng Thanh -Nghệ- Tĩnh, Bình -Trị- Thiên hoặc những vùng đất Quảng. Có dòng họ lại thấy ông cha mình xưa từng ở những vùng Tây Nguyên, nơi có những dãy rừng già chạy hút tới chân trời, những đỉnh núi bốn mùa mờ mây phủ; hay vùng đồng bằng sông Cửu Long cuộn sóng, cò bay mỏi cánh chưa qua một cánh đồng...
Hoàn cảnh tự nhiên, đặc biệt là phong thổ, góp phần không nhỏ trong việc hình thành tính cách con người. Nét riêng cuả người Sài Gòn, trước hết là những nét chung cuả ba vùng đất nước đã được gạn trong đến tận cùng. Bởi thế, ai một lần tới thành phố, tuy thấy nhiều cái lạ, nhưng có cảm giác như đã quen, đã gặp ở đâu đó, từ lâu lắm rồi...
Nhà ở Sài Gòn khá đa dạng, cất bằng đủ mọi thứ vật liệu. Nhà ở mặt tiền phố, hầu hết xây cất bằng xi măng, cốt thép. Cao thấp, to nhỏ có thể khác nhau, song đều giống nhau ở chỗ tường rất mỏng và nhẹ. Gạch xây tường thường là gạch rỗng. Cũng dễ hiểu vì người thành phố gần một trăm năm nay chưa hề biết tới bão là gì.
Riêng nhà trong hẻm, trước đây, nhà nào khá giả mới có gỗ cất; nhà nghèo chỉ sơ sài vài ba tấm ván che làm vách, mái lợp bằng lá dừa hoặc tôn là đã có một tổ ấm, cũng vui ra trò. Khác với ngoài mặt tiền, dân phố quen sống biệt lập, có khi hai nhà kề vách không biết tên thật cuả nhau, trong các con hẻm dọc ngang như bàn cờ ở các xóm lao động, người ta sống với nhau như bà con trong cùng một xóm ở làng quê. Sau những giờ đi kiếm sống và học hành, trẻ con chạy từ nhà này qua nhà khác xem cải lương trên ti vi, người lớn xúm quanh một cỗ bài hay một bàn nhậu, vui chẳng khác nào cảnh quê ngày tết...
Lại nữa, những người dân...